Τι είναι η προεκλαμψία;

Η προεκλαμψία είναι μια σοβαρή ιατρική κατάσταση που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι γυναίκες με προεκλαμψία έχουν συχνά υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) και υψηλά επίπεδα πρωτεΐνης στα ούρα (πρωτεϊνουρία). Η προεκλαμψία αναπτύσσεται συνήθως μετά την 20η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Μπορεί επίσης να επηρεάσει άλλα όργανα του σώματος και να είναι επικίνδυνη τόσο για τη μητέρα όσο και για το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Λόγω αυτών των κινδύνων, η προεκλαμψία πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα από πάροχο υγειονομικής περίθαλψης.

Τι συμβαίνει στην προεκλαμψία;

Όταν έχετε προεκλαμψία, η αρτηριακή πίεση αυξάνεται (πάνω από 140/90 mmHg) και μπορεί να έχετε υψηλά επίπεδα πρωτεΐνης στα ούρα. Η προεκλαμψία ασκεί πίεση στην καρδιά και σε άλλα όργανα και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές. Μπορεί επίσης να επηρεάσει την παροχή αίματος στον πλακούντα, να επηρεάσει τη λειτουργία του ήπατος και των νεφρών ή να προκαλέσει συσσώρευση υγρού στους πνεύμονες. Η πρωτεΐνη στα ούρα είναι σημάδι νεφρικής δυσλειτουργίας.

Πόσο συχνή είναι η προεκλαμψία;

Η προεκλαμψία είναι μια κατάσταση που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και περιπλέκει έως και το 8% όλων των τοκετών παγκοσμίως. 

Ποιος μπορεί να πάθει προεκλαμψία;

Η προεκλαμψία τείνει να είναι πιο συχνή στις πρώτες εγκυμοσύνες. Ωστόσο, δεν είναι σαφές το γιατί κάποιες γυναίκες αναπτύσσουν προεκλαμψία. Μερικοί παράγοντες που μπορεί να σας θέσουν σε υψηλότερο κίνδυνο είναι:

• Ιστορικό υψηλής αρτηριακής πίεσης, νεφρικής νόσου ή διαβήτη
• Πολύδυμη Εγκυμοσύνη
• Οικογενειακό ιστορικό προεκλαμψίας
• Αυτοάνοσα νοσήματα
• Παχυσαρκία

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Πολλές γυναίκες με προεκλαμψία δεν έχουν συμπτώματα. Για εκείνες που έχουν, μερικά από τα πρώτα σημάδια της προεκλαμψίας είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση, η πρωτεΐνη στα ούρα και η κατακράτηση υγρών (αυτό μπορεί να προκαλέσει αύξηση βάρους και πρήξιμο). Άλλα σημάδια προεκλαμψίας περιλαμβάνουν:

• Πονοκεφάλους
• Θολή όραση ή ευαισθησία στο φως
• Εμφάνιση σκοτεινών σημείων στην όρασή σας
• Κοιλιακό άλγος στην δεξιά πλευρά
• Πρήξιμο στα χέρια και το πρόσωπο(οίδημα)
• Δυσκολία στην αναπνοή

Είναι απαραίτητο να μοιραστείτε όλα τα συμπτώματα της εγκυμοσύνης σας με το γυναικολόγο σας. Πολλές γυναίκες δεν γνωρίζουν ότι έχουν προεκλαμψία μέχρι τον έλεγχο της αρτηριακής τους πίεση ή/και των ούρων σε ένα προγεννητικό ραντεβού. Η σοβαρή προεκλαμψία μπορεί να περιλαμβάνει συμπτώματα όπως:

• Επείγουσα υπερτασική κατάσταση (η αρτηριακή πίεση είναι 160/110 mmHg ή μεγαλύτερη)
• Μειωμένη λειτουργία των νεφρών ή του ήπατος
• Υγρό στους πνεύμονες
• Χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων στο αίμα (θρομβοπενία)
• Μειωμένη παραγωγή ούρων

Εάν η προεκλαμψία σας είναι σοβαρή, μπορεί να εισαχθείτε στο νοσοκομείο για στενότερη παρακολούθηση ή να χρειαστεί να γεννήσετε το μωρό σας το συντομότερο δυνατό. Ο μαιευτήρας σας μπορεί να σας δώσει φάρμακα για την υψηλή αρτηριακή πίεση ή για να βοηθήσει τους πνεύμονες του εμβρύου να αναπτυχθούν πριν από τον τοκετό.

Τι προκαλεί την προεκλαμψία;

Όπως αναφέρθηκε, δεν υπάρχει επί του παρόντος επίσημη αιτία για την ανάπτυξη προεκλαμψίας. Πιστεύεται, ωστόσο, ότι προέρχεται από πρόβλημα στον πλακούντα (το όργανο που αναπτύσσεται στη μήτρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και είναι υπεύθυνο για την παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στο έμβρυο). Η παροχή αίματος στον πλακούντα μπορεί να μειωθεί στην προεκλαμψία και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα τόσο στην εγκυμονούσα όσο και στο έμβρυο.

Το άγχος μπορεί να προκαλέσει προεκλαμψία;

Ενώ το στρες μπορεί να επηρεάσει την αρτηριακή πίεση, δεν αποτελεί μία από τις άμεσες αιτίες της προεκλαμψίας. Ενώ κάποιο άγχος είναι αναπόφευκτο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, είναι καλή ιδέα να αποφεύγετε καταστάσεις υψηλού στρες ή να αναπτύξετε τεχνικές διαχείρισης του άγχους.

Ποια εβδομάδα εγκυμοσύνης ξεκινά η προεκλαμψία;

Η προεκλαμψία εμφανίζεται συνήθως μετά τις 20 εβδομάδες εγκυμοσύνης, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και νωρίτερα. Το μεγαλύτερο μέρος της προεκλαμψίας εμφανίζεται κοντά στις 37 εβδομάδες κύησης. Η προεκλαμψία μπορεί επίσης να εμφανιστεί μετά τον τοκετό (επιλόχεια προεκλαμψία), η οποία συνήθως εμφανίζεται μεταξύ των πρώτων ημερών έως μία εβδομάδα μετά τον τοκετό. Σε σπάνιες περιπτώσεις, αρχίζει εβδομάδες μετά τον τοκετό.

Θα επηρεάσει η προεκλαμψία το μωρό μου;

Η προεκλαμψία μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό. Τα πρόωρα μωρά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για επιπλοκές υγείας όπως χαμηλό βάρος γέννησης και αναπνευστικά προβλήματα.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η προεκλαμψία διαγιγνώσκεται συχνά κατά τη διάρκεια προγεννητικών ραντεβού ρουτίνας όταν ο γυναικολόγος ελέγχει την αύξηση βάρους, την αρτηριακή πίεση και τα ούρα. Εάν υπάρχει υποψία προεκλαμψίας, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης μπορεί: → Να σας γράψει πρόσθετες εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο της λειτουργίας των νεφρών και του ήπατος. → Να προτείνει μια 24ωρη συλλογή ούρων για να παρακολουθείτε την πρωτεϊνουρία. → Να εκτελέσει υπερηχογράφημα και άλλη παρακολούθηση του εμβρύου για να δείτε το μέγεθος του εμβρύου και να αξιολογήσετε τον όγκο του αμνιακού υγρού. Η προεκλαμψία μπορεί να κατηγοριοποιηθεί σε ήπια ή σοβαρή. Μπορεί να διαγνωστείτε με ήπια προεκλαμψία εάν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση συν υψηλά επίπεδα πρωτεΐνης στα ούρα σας. Διαγιγνώσκεστε με σοβαρή προεκλαμψία εάν έχετε συμπτώματα ήπιας προεκλαμψίας συν:

• Σημάδια νεφρικής ή ηπατικής βλάβης (εμφανίζονται στην αιματολογική εξέταση)
• Χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων
• Υγρό στους πνεύμονες
• Πονοκεφάλους και ζαλάδες
• Εξασθένηση της όρασης ή εμφάνιση κηλίδων

Πώς αντιμετωπίζεται η προεκλαμψία;

Ο γυναικολόγος σας θα σας συμβουλεύσει για τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης της προεκλαμψίας. Η θεραπεία γενικά εξαρτάται από το πόσο σοβαρή είναι η προεκλαμψία και πόσο μακριά βρίσκεστε στην εγκυμοσύνη. Εάν είστε κοντά στην ολοκλήρωση (37 εβδομάδες έγκυος ή περισσότερο), το μωρό σας πιθανότατα θα γεννηθεί νωρίς. Μπορείτε ακόμα να κάνετε κολπικό τοκετό, αλλά μερικές φορές συνιστάται καισαρική τομή. Ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να σας δώσει φάρμακα για να βοηθήσει τους πνεύμονες του εμβρύου να αναπτυχθούν και για τη διαχείριση την αρτηριακή σας πίεση μέχρι να γεννηθεί το μωρό. Μερικές φορές είναι πιο ασφαλές να γεννήσετε το μωρό νωρίς παρά να διακινδυνεύσετε την παράταση της εγκυμοσύνης. Όταν η προεκλαμψία αναπτυχθεί νωρίτερα στην εγκυμοσύνη, θα παρακολουθείστε στενά σε μια προσπάθεια να παρατείνετε την εγκυμοσύνη και να επιτρέψετε στο έμβρυο να αναπτυχθεί. Θα έχετε περισσότερα προγεννητικά ραντεβού, συμπεριλαμβανομένων υπερήχων, εξετάσεων ούρων και αιμοληψιών. Μπορεί να σας ζητηθεί να ελέγξετε την αρτηριακή σας πίεση στο σπίτι. Εάν διαγνωστείτε με σοβαρή προεκλαμψία, θα μπορούσατε να παραμείνετε στο νοσοκομείο μέχρι να γεννήσετε το μωρό σας. Εάν η προεκλαμψία επιδεινωθεί ή γίνει πιο σοβαρή, το μωρό σας θα χρειαστεί να γεννηθεί. Κατά τη διάρκεια του τοκετού και μετά τον τοκετό, στα άτομα με προεκλαμψία χορηγείται συχνά μαγνήσιο ενδοφλεβίως για να αποτραπεί η ανάπτυξη εκλαμψίας (επιληπτικές κρίσεις από προεκλαμψία).

Υπάρχει θεραπεία για την προεκλαμψία;

Όχι, δεν υπάρχει επίσημη θεραπεία για την προεκλαμψία. Η προεκλαμψία μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με τον τοκετό. Ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης θα εξακολουθεί να θέλει να σας παρακολουθεί για αρκετές εβδομάδες μετά τον τοκετό για να βεβαιωθεί ότι τα συμπτώματά σας θα εξαφανιστούν.

Πρόληψη- Πώς μπορώ να μειώσω τον κίνδυνο να πάθω προεκλαμψία;

Για άτομα με παράγοντες κινδύνου, υπάρχουν ορισμένα βήματα που μπορούν να ληφθούν πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για να μειωθεί η πιθανότητα εμφάνισης προεκλαμψίας. Αυτά τα βήματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Απώλεια βάρους εάν έχετε υπέρβαροι/παχύσαρκοι (πριν από την αύξηση βάρους που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη)
• Έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και του σακχάρου στο αίμα σας (εάν είχατε υψηλή αρτηριακή πίεση ή διαβήτη πριν από την εγκυμοσύνη).
• Διατήρηση τακτικής ρουτίνας άσκησης
• Επαρκή ύπνο
• Κατανάλωση υγιεινών τροφών με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και αποφυγή της καφεΐνης

Ποιες είναι οι πιο συχνές επιπλοκές της προεκλαμψίας;

Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η προεκλαμψία μπορεί να είναι δυνητικά θανατηφόρα τόσο για εσάς όσο και για το έμβρυο. Πριν από τον τοκετό, οι πιο συχνές επιπλοκές είναι ο πρόωρος τοκετός, το χαμηλό βάρος γέννησης ή η αποκόλληση του πλακούντα. Η προεκλαμψία μπορεί να προκαλέσει σύνδρομο HELLP (αιμόλυση, αυξημένα ηπατικά ένζυμα και χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων). Αυτό συμβαίνει όταν η προεκλαμψία βλάπτει το συκώτι και τα ερυθρά αιμοσφαίρια και παρεμβαίνει στην πήξη του αίματος. Άλλα σημάδια του συνδρόμου HELLP είναι θολή όραση, πόνος στο στήθος, πονοκέφαλοι και ρινορραγίες. Αφού γεννήσετε το μωρό σας, μπορεί να διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο για:

• Νεφρική νόσο
• Εμφραγμα
• Εγκεφαλικό
• Ανάπτυξη προεκλαμψίας σε μελλοντικές εγκυμοσύνες

Η προεκλαμψία υποχωρεί μετά τον τοκετό;

Η προεκλαμψία συνήθως υποχωρεί μέσα σε ημέρες έως εβδομάδες μετά τον τοκετό. Μερικές φορές, η αρτηριακή σας πίεση μπορεί να παραμείνει υψηλή για μερικές εβδομάδες μετά τον τοκετό, απαιτώντας θεραπεία με φάρμακα. Ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης θα συνεργαστεί μαζί σας μετά την εγκυμοσύνη σας για να διαχειριστεί την αρτηριακή σας πίεση. Τα άτομα με προεκλαμψία – ιδιαίτερα εκείνα που αναπτύσσουν την πάθηση νωρίς στην εγκυμοσύνη – διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) και καρδιακές παθήσεις αργότερα στη ζωή τους. Γνωρίζοντας αυτές τις πληροφορίες, αυτά τα άτομα μπορούν να συνεργαστούν με τον πάροχο πρωτοβάθμιας φροντίδας για να λάβουν μέτρα για τη μείωση αυτών των κινδύνων.

Τι είναι η επιλόχεια προεκλαμψία;

Η επιλόχεια προεκλαμψία είναι όταν αναπτύσσετε προεκλαμψία μετά τη γέννηση του μωρού σας. Συνήθως συμβαίνει εντός δύο ημερών από τον τοκετό, αλλά μπορεί επίσης να αναπτυχθεί αρκετές εβδομάδες αργότερα. Τα σημάδια της επιλόχειας προεκλαμψίας είναι παρόμοια με την προεκλαμψία και περιλαμβάνουν οίδημα στα άκρα, πονοκεφάλους, κηλίδες, πόνους στο στομάχι και ναυτία. Είναι μια σοβαρή κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις, εγκεφαλικό επεισόδιο και βλάβη οργάνων.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της προεκλαμψίας και της εκλαμψίας;

Η εκλαμψία είναι σοβαρή προεκλαμψία που προκαλεί επιληπτικές κρίσεις. Θεωρείται επιπλοκή της προεκλαμψίας, αλλά μπορεί να συμβεί χωρίς σημάδια προεκλαμψίας. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει σε κώμα, εγκεφαλικό ή θάνατο.

Συνοψίζοντας

Η προεκλαμψία είναι μια σοβαρή πάθηση που μπορεί να μην γνωρίζετε καν ότι έχετε. Είναι σημαντικό να είστε συνεπείς με όλα τα προγεννητικά σας ραντεβού και να είστε ανοιχτοί για όλα τα συμπτώματα που νιώθετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Όταν η προεκλαμψία διαγνωστεί νωρίς, μπορεί να αντιμετωπιστεί και να διατηρηθεί τόσο εσείς όσο και το έμβρυο ασφαλείς και υγιείς. Οι περισσότερες γυναίκες με προεκλαμψία συνεχίζουν να έχουν υγιή μωρά.